Otwarte zasoby edukacyjne i naukowe

4. Otwarte zasoby edukacyjne (OZE)

4.2. Projekty i organizacje

Bardzo wiele organizacji na świecie wspiera ideę otwierania zasobów edukacji, ale największa z nich to UNESCO (https://en.unesco.org/themes/building-knowledge-societies/oer), która chce przede wszystkim stworzyć odpowiednie warunki młodemu pokoleniu w krajach rozwijających się. Dlatego UNESCO wspiera każdy pomysł, który może sprzyjać zdobywaniu wiedzy tam, gdzie nie ma na to pieniędzy, a może się to stać wolne i darmowe. To wsparcie nie przekłada się jednak na granty, tylko promocję idei.

Poniżej materiał promocyjny UNESCO Chair on Multimodal Learning & Open Educational Resources.
NWU - North-West University. [data dostępu marzec 2020]. Dostępne w YouTube: 

.

Bardzo duży wkład w rozwój OZE także finansowy ma amerykańska fundacja The William and Flora Hewlett Foundation: http://www.hewlett.org/programs/education-program/open-educational-resources, instytucja finansująca od wielu lat ciekawe projekty w tym zakresie MIT, K-12 i inne. Na jej stronach można przejrzeć projekty, które dostały wielomilionowe wsparcie.

Więcej informacji o organizacjach wspierających OZE można zobaczyć w Wikipedii. Wikipedia jest także źródłem wielu otwartych zasobów edukacyjnych, nie tylko haseł encyklopedycznych, ale także fotografii, słowników i innych zasobów. Wystarczy wybrać kategorię „Open Educational Resources" i otrzyma się szereg odniesień do różnych zasobów. Patrz: https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Open_educational_resources.

Wolna kultura, nauka i edukacja w Polsce powstają wolno, ale mamy już kilka organizacji i prywatnych inicjatyw, które działają na rzecz otwierania zasobów różnego typu, przełamywania barier, wyjaśniania zawiłości prawnych. Działają one wspólnie w Koalicji Otwartej Edukacji (KOED), która powstała w roku 2008 i jest porozumieniem organizacji pozarządowych i instytucji działających w obszarze edukacji, nauki i kultury. Celem jej działania jest budowanie, promocja i aktywizacja na rzecz otwartych zasobów edukacyjnych rozumianych jako materiały, które są udostępnione w sposób otwarty i gwarantujący ich odbiorcom wolność wykorzystywania i odtwarzania utworu, wolność poznawania dzieła oraz stosowania zawartych w nim informacji, wolność redystrybucji i wolność dystrybucji dzieł pochodnych. Projekty organizacji działających w koalicji można śledzić na specjalnie przygotowanych stronach KOED: https://koed.org.pl/?page_id=6505&lang=pl.

Otwarte Zasoby Edukacyjne – konferencja w Sejmie polskim dla posłów i senatorów, 2009 rok. Działacze KOED, OSI i UNESCO - organizatorzy konferencji. [data dostępu marzec 2020]. Dostępne w: http://koed.org.pl/?p=444&lang=pl.

Dzięki aktywności organizacji pozarządowych (KOED) i pojedynczych działaczy mamy już w Polsce poważne instytucje sprzyjające otwartości, są to:

• Uniwersytet Warszawski,
• Polska Akademia Nauk,
• Uniwersytet M. Kopernika w Toruniu,
• Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie
• Uniwersytet A. Mickiewicza w Poznaniu,
• Uniwersytet im. Jerzego Giedroycia w Białymstoku
• Uniwersytet Łódzki
• Akademia Leona Koźmińskiego
• Uniwersytet Wrocławski.

Ogromną rolę w otwieraniu zasobów i ich propagowaniu w środowisku nauki pełnią biblioteki akademickie, to bibliotekarze są główną grupą wsparcia dla Ruchów otwartej nauki czy zasobów. Na stronach bibliotek naukowych można znaleźć poradniki w zakresie wykorzystania tych zasobów, biblioteki cyfrowe, repozytoria i kursy zdalne. To przede wszystkim, choć nie tylko, biblioteki organizują rok w rok od 10 lat Tydzień Otwartej Nauki promując tę ideę nie tylko w Polsce ale i na świecie także.

Inne instytucje wspierające OZE znajdziesz na stronach KOED: https://koed.org.pl/?page_id=6495&lang=pl. Organizują one szkolenia, konferencje, warsztaty, seminaria, tworzą projekty otwarte, materiały promocyjne, publikują zasoby w sieci i promują ideę w swoich zawodowych środowiskach, tworzą rekomendacje i opracowują porady prawne.

W roku 2017 powstało europejskie forum współpracy aktywistów krajów Europy Wschodniej, którzy dyskutują na temat polityk państw w zakresie OZE: https://oerpolicy.eu/news/.

Ćwiczenie: Wejdź na strony KOED i sprawdź jakie organizację ją tworzą. Czy któraś z tych organizacji czy instytucji jest ci znana? Zastanów się, czy skład koalicji wzbudza twoje zaufanie.