Prawo autorskie dla bibliotekarzy (kurs otwarty)
Moduł 1: Prawa autorskie i domena publiczna
8. Podmiot prawa autorskiego
Prawa autorskie co do zasady przysługują twórcy lub twórcom utworu (wyjątek stanowią np. utwory pracownicze). Twórcy przysługują autorskie prawa osobiste oraz autorskie prawa majątkowe (o ile ustawa nie stanowi inaczej). Za twórcę utworu uważa się osobę, która stworzyła utwór (np. pisarz jest twórcą powieści). Prawa przysługują twórcy od momentu powstania utworu (tj. ustalenia) nawet jeśli ma on postać nieukończoną. Jeżeli ochrona prawna zależy od utrwalenia utworu to czas ochrony liczony jest od daty utrwalenia utworu (zapisania na nośniku).
Pracownik może w ramach swojej pracy tworzyć utwory, do których prawa autorskie majątkowe będą przysługiwać pracodawcy (w całości lub części). Nie dotyczy to jednak utworów tworzonych przez pracownika, które nie pozostają w związku z wykonywaną przez niego pracą lub wykraczają poza zakres jego obowiązków.
W krajach o tradycji prawa anglosaskiego (common law) prawa autorskie do dzieła, które zostało stworzone przez pracownika przysługują pracodawcy. W krajach o tradycji prawa kontynentalnego (civil law) prawa autorskie zwyczajowo przysługują pracownikowi. Jednakże, w krajach tych, umowa o pracę lub przepisy prawa autorskiego (udzielenie licencji, przeniesienie praw majątkowych) przyznają prawa do utworu pracownika w całości lub części pracodawcy (np. Polska).
Ponadto, gdy utwory tworzone są na podstawie umów cywilnoprawnych (np. umowa o dzieło autorskie) strony same określają komu będą przysługiwać autorskie prawa majątkowe, pola eksploatacji, sposób przejścia praw, czas ich trwania oraz inne szczegółowe kwestie.
Pracownik może w ramach swojej pracy tworzyć utwory, do których prawa autorskie majątkowe będą przysługiwać pracodawcy (w całości lub części). Nie dotyczy to jednak utworów tworzonych przez pracownika, które nie pozostają w związku z wykonywaną przez niego pracą lub wykraczają poza zakres jego obowiązków.
W krajach o tradycji prawa anglosaskiego (common law) prawa autorskie do dzieła, które zostało stworzone przez pracownika przysługują pracodawcy. W krajach o tradycji prawa kontynentalnego (civil law) prawa autorskie zwyczajowo przysługują pracownikowi. Jednakże, w krajach tych, umowa o pracę lub przepisy prawa autorskiego (udzielenie licencji, przeniesienie praw majątkowych) przyznają prawa do utworu pracownika w całości lub części pracodawcy (np. Polska).
Ponadto, gdy utwory tworzone są na podstawie umów cywilnoprawnych (np. umowa o dzieło autorskie) strony same określają komu będą przysługiwać autorskie prawa majątkowe, pola eksploatacji, sposób przejścia praw, czas ich trwania oraz inne szczegółowe kwestie.