Moduł 3: Zakres prawa autorskiego

5. Zasady ustalania autorstwa

5.5. Urzędnicy, naukowcy i profesorowie

W niektórych krajach istnieje odrębna kategoria utworów pracowniczych – utworów stworzony w instytucjach naukowych. Niekiedy także utwory stworzone w ramach zatrudnienia pracowników urzędów stanowią odrębną kategorię (wówczas ich twórcy - pracownicy są pozbawieni praw autorskich w ogóle). Z kolei w niektórych państwach sytuacja wygląda odmiennie. Przykładowo, prawo autorskie w Czechach zawiera domniemanie, że dzieło stworzone przez pracownika urzędowego stanowi dzieło stworzone w ramach stosunku pracy, a całość praw do utworu należy do pracodawcy.

W Polsce zgodnie z treścią art. 12.1 Pr Aut:
"Jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy,
nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron."
Granicami nabycia autorskich praw majątkowych są zatem: cel wynikający z umowy o pracę oraz zgodny zamiar stron. Zgodnie z treścią art. 14.1 PrAut pierwszeństwo do publikacji utworu naukowego przysługuje instytucji naukowej, o ile inaczej nie postanowiono w umowie o pracę oraz utwór został stworzony w ramach stosunku pracy czyli w związku z zakresem pracy.

Jeżeli pracownik stworzy utwór poza granicami zakresem obowiązków wynikających ze stosunku pracy, autorskie prawa majątkowe przysługują wyłącznie jemu (ewentualnie innym współtwórcom), a więc to on jest wyłącznie uprawniony do decydowania o sposobie korzystania z utworu i rozporządzaniu prawami do niego.