Moduł 3: Zakres prawa autorskiego

4. Co obejmuje ochrona prawnoautorska ?

4.1. Definicja utworu

Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994 nr 24 poz. 83 z późn. zm.) definiujeutwór jako termin prawniczy następująco: jest to każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.

Utwór jest chroniony prawem autorskim, gdy nie tylko mieści się w tej szeroko zakreślonej kategorii, ale spełnia także trzy cechy wskazane w Module 1.

Art. 1 ust.1 Pr Aut wskazuje:

utwór jako przedmiot prawa autorskiego musi być ustalony w jakiejkolwiek postaci, tj. w dowolny sposób, który umożliwia jego percepcję przez inne osoby niż twórca. Podkreślić należy, iż w polskim systemie prawnym, do objęcia ochroną prawnoautorską nie jest wymagane tzw. „utrwalenie” utworu (fixation) oznaczające zapisanie utworu na materialnym nośniku. Takie utrwalenie jest wymagane m.in. w prawie amerykańskim. W Polsce niekiedy wymagane jest dla powstania ochrony dla praw pokrewnych – np. fonogramów.

Zagadnienie to definiuje także Konwencja Berneńska w art. 2 ust 1, ale w tłumaczeniu tej konwencji pojawia się określenie dzieło, którego polska ustawa nie używa.

„Określenie "dzieła literackie i artystyczne" obejmuje wszystkie dzieła literackie, naukowe i artystyczne, bez względu na sposób lub formę ich wyrażenia, takie jak książki, broszury i inne pisma; odczyty, przemówienia, kazania i inne dzieła tego rodzaju; dzieła dramatyczne lub dramatyczno-muzyczne; dzieła choreograficzne i pantomimy; dzieła muzyczne ze słowami lub bez słów; dzieła filmowe oraz zrównane z nimi dzieła wyrażane w podobny sposób jak film; dzieła rysunkowe, malarstwo, dzieła architektoniczne, rzeźby, dzieła rytownicze i litograficzne; dzieła fotograficzne oraz zrównane z nimi dzieła wyrażane w podobny sposób jak fotografia; dzieła sztuki użytkowej, ilustracje, mapy geograficzne, plany, szkice i dzieła plastyczne dotyczące geografii, topografii, architektury lub innych nauk.”