Moduł 2: Umowy międzynarodowe

6. Perspektywy dla krajów rozwijających się

6.2. Program Rozwoju WIPO

Światowa Organizacja Handlu oraz Światowa Organizacja Własności Intelektualnej zawarły porozumienie, w którym zobowiązały się do pomocy krajom rozwijającym się przy implementacji postanowień TRIPS. Niemniej postanowienia Porozumienia w Sprawie Handlowych Aspektów Praw Własności Intelektualnej krytykowane są za zbytnie uprzywilejowanie interesów twórców. Podczas Zgromadzenia Ogólnego WIPO w 2004 roku Brazylia oraz Argentyna wspólnie zaprezentowały propozycję utworzenia Programu Rozwoju (Development Agenda) WIPO. Kluczowymi elementami propozycji było:
  • monitorowanie wpływu ochrony własności intelektualnej na rozwój społeczny i gospodarczy;
  • zapewnienie elastyczności przepisów, tak by chronić także interes publiczny;
  • wspieranie zorientowanych na rozwój programów współpracy technicznej i wzajemnej pomocy.
Dynamiczny rozwój programu sprawił, że już w 2004 roku Zgromadzenie Ogólne WIPO podjęło decyzję o przeprowadzeniu w tej kwestii międzynarodowych konsultacji. W 2007 roku przyjęte zostało porozumienie, w którym sprecyzowano zasadnicze cele programu. W obecnym kształcie na treść programu składa się z 45 zaleceń przeznaczonych do realizacji przez Zgromadzenie Ogólne.Niezwykle ważną rolę w procesie uzgadniania treści Programu Rozwoju WIPO odegrały organizacje reprezentujące środowisko bibliotekarzy.

Międzynarodowa Federacja Stowarzyszeń i Instytucji Bibliotekarskich (IFLA), Bibliotekarskie Stowarzyszenie Ochrony Praw Autorskich (LCA – the Library Copyright Alliance) oraz konsorcjum EIFL (EIFL jest niezależną fundacją, która dąży do zapewnienia użytkownikom bibliotek w krajach rozwijających się lub przechodzących tzw. transformację ustrojową dostępu do informacji naukowej w postaci elektronicznej) przedstawiły wspólne stanowisko o w sprawie dozwolonego użytku ustanawianego na rzecz bibliotek i archiwów przedstawione przez konsorcjum E-IFL, IFLA, Library Copyright Alliance podczas obrad Stałego Komitetu ds. Praw Autorskich i Praw Pokrewnych WIPO w trakcie 18 Sesji (w Genewie w dniach 25-29 maja 2009 roku).

Organizacje te i inne walczą o poszerzenie zakresu dozwolonego użytku dla instytucji pamięci narodowej, by móc uczestniczyć w kulturze i zachować dziedzictwo w formie cyfrowej dla następnych pokoleń.