Moduł 2: Umowy międzynarodowe

5. Umowy międzynarodowe

Najprostszą drogą do stworzenia międzynarodowych standardów mógłby być pojedynczy traktat ratyfikowany przez wszystkie kraje. Niestety w praktyce jest to nieosiągalne. Obecnie zamiast jednej umowy jest sześć głównych wielostronnych (multilateralnych) konwencji oraz siódme porozumienie, które jest wysoce kontrowersyjne i podpisane przez zaledwie 8 państw (porozumienie ACTA). Każda umowa międzynarodowa wiąże różną grupę krajów - sygnatariuszy.

Więcej informacji o budowie oraz podziałach umów międzynarodowych można znaleźć w Wikipedii.

Umowa międzynarodowa – w jaki sposób dochodzi do jej podpisania?

Umowy międzynarodowe dotyczące prawa autorskiego powstawały w różny sposób. Podobnie było z ich implementacją. Zazwyczaj początkiem procesu powstania umowy międzynarodowej jest uznanie przez różne kraje istnienia potrzeby stworzenia wspólnych reguł dotyczących określonego zagadnienia. Kolejnym krokiem są negocjacje, które mogą potrwać nawet kilka lat. W trakcie negocjacji tworzone są projekty, które następnie przedstawia się delegatom każdego z państw. Delegaci prowadzą dyskusje, często wprowadzają poprawki do ich treści w celu osiągnięcia porozumienia. Konsensus może powstać w wyniku jednomyślnego porozumienia wśród wszystkich uczestniczących państw albo może być rezultatem nacisków wywieranych przez potężniejsze państwa na kraje słabsze. Gdy konsensus zostaje osiągnięty państwa zatwierdzają traktat poprzez jego podpisanie. Następnie rządy państw (współuczestniczących) ratyfikują traktat. Wówczas nabiera on mocy prawnej. Państwa, które nie były stroną w trakcie negocjacji traktatu mogą przystąpić do niego później przez akcesję.

W wielu państwach traktaty mają moc bezpośrednio obowiązujących aktów prawnych. Innymi słowy, gdy zostaną ratyfikowane, podmioty wszystkie prawa prywatnego (osoby fizyczne, osoby prawne) mogą się na nie powoływać, także poprzez wytoczenie powództwa w oparciu o postanowienia traktatu.W niektórych państwach traktaty nie mają mocy bezpośrednio obowiązującej. Wówczas konieczna jest implementacja traktatu przez krajowego ustawodawcę. W takim przypadku podstawą np. powództwa nie jest sama umowa międzynarodowa, a przepisy np. ustawy implementującej.

Umowy międzynarodowe dotyczące prawa autorskiego:

Umowy międzynarodowe były uzgadniane w ramach organizacji międzynarodowych, które obecnie czuwają nad ich wykonywaniem. Czterema z sześciu administruje Światowa Organizacja Własności Intelektualnej (WIPO), jedną Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO), jedną Światowa Organizacja Handlu (WTO). Konwencje były tworzone i wprowadzone w podobny, lecz nie w identyczny sposób.Żadna z sześciu umów międzynarodowych dotyczących prawa autorskiego nie zawiera kompleksowego zbioru norm lub standardów dotyczących całego systemu praw autorskich. Państwa sygnatariusze zobowiązane są do dostosowania prawa krajowego adekwatnie do postanowień umowy międzynarodowej, do której przystępują.

Zbiór przedstawiony poniżej jest krótkim opisem sześciu głównych traktatów ze szczególnym uwzględnieniem ich wpływu na państwa rozwijające się.