Moduł 3: Zakres prawa autorskiego
5. Zasady ustalania autorstwa
5.3. Utwory zbiorowe i kompilacje
Utwory zbiorowe to kolejny przykład dzieł chronionych prawem, które mogą zostać stworzone z wykorzystaniem innych chronionych utworów. Kompilacja to dzieło, które powstaje przez połączenie, odpowiedni dobór, uporządkowanie utworów pierwotnych w taki sposób, że stają się one nowym, twórczym dziełem kompilatora. Utwór zbiorowy stanowi szczególny rodzaj kompilacji, w którym kilka niezależnych utworów zostaje połączonych w jedną całość. Prace zbiorowe to najprościej mówiąc utwory stworzone przez kilku autorów.
Artykuł 2 ust.5 Konwencji Berneńskiej stanowi, iż
W polskiej ustawie jako utwory zbiorowe wymienia się w szczególności encyklopedie i publikacje periodyczne (np. gazety). Autorskie prawa majątkowe do utworu zbiorowego przysługują producentowi lub wydawcy, natomiast prawa do poszczególnych części utworu mających samodzielne znaczenie przysługują ich twórcom. Ważne jest również, iż domniemywa się, że prawo do tytułu utworu zbiorowego przysługuje producentowi lub wydawcy (art. 11 Pr Aut).
Artykuł 2 ust.5 Konwencji Berneńskiej stanowi, iż
Z drugiej strony natomiast art. 10 ust. 2 Porozumienia TRIPS wymaga od krajów członkowskich WTO objęcia ochroną prawnoautorską wszystkich kompilacji.„zbiory dzieł literackich lub artystycznych, takie jak encyklopedie i antologie, które ze względu na wybór lub układ treści stanowią twórczość intelektualną, podlegają ochronie jako takie, bez uszczerbku dla praw autorów każdego z dzieł stanowiących część składową tych zbiorów.”
Na uwagę zasługuje szczególnie ostatnie zdanie tego przepisu. Przykładowo jeżeli baza danych została stworzona w kraju nie należącym do UE osoby trzecie mogą wyodrębniać i kopiować zawartość bazy danych. Nie mogą jedynie odtwarzać i kopiować oryginalnego sposobu doboru i uporządkowanie treści w niej zawartych. Kraje UE posiadają odrębne regulacje dotyczące ochrony baz danych.„Zbiory danych lub inne materiały przedstawione w formie możliwej do odczytania w sposób mechaniczny lub w innej formie, które z powodu doboru lub uporządkowania ich zawartości stanowią wytwory intelektu, będą chronione jako takie. Ochrona taka, która nie będzie rozciągać się na dane lub materiały jako takie, nie będzie powodować uszczerbku dla praw autorskich dotyczących danych lub materiałów jako takich.
W polskiej ustawie jako utwory zbiorowe wymienia się w szczególności encyklopedie i publikacje periodyczne (np. gazety). Autorskie prawa majątkowe do utworu zbiorowego przysługują producentowi lub wydawcy, natomiast prawa do poszczególnych części utworu mających samodzielne znaczenie przysługują ich twórcom. Ważne jest również, iż domniemywa się, że prawo do tytułu utworu zbiorowego przysługuje producentowi lub wydawcy (art. 11 Pr Aut).